Nieuwe variant dodelijk VHD virus Eind 2015 komen er vanuit heel Nederland meldingen binnen over acute sterfte onder konijnen. Na uitgebreid onderzoek bleek het te gaan om een nieuwe variant van het virus. Dit nieuwe virus krijgt de naam VHD2 (ook wel RHD2). VHD2 is (net als VHD) zeer besmettelijk en verspreid zich gemakkelijk via direct contact tussen konijnen en via indirect contact met uw handen, kleding, uitwerpselen, urine, water, voedsel (geplukt gras en paardenbloemen bijvoorbeeld), hokken en via stekende insecten.
De ziekte RHD wordt veroorzaakt door het Rabbit Hemorrhagic Disease Virus (RHDV), waar tegenwoordig dus twee typen van bestaan: het klassieke RHDV, ook wel RHDV-1 genoemd, en RHDV-2. Het RHDV-2 is een nieuwe variant van het klassieke RHD-virus dat sinds de jaren ’90 in Nederland bij konijnen voorkomt. Deze nieuwe variant, RHDV-2, is voor het eerst in 2010 in Frankrijk vastgesteld en heeft zich inmiddels over een groot deel van Europa verspreid. In 2015 is RHDV-2 voor het eerst in Nederland aangetoond.
Situatie Hoe groot de konijnensterfte door RHD is, is moeilijk aan te geven. Het is onmogelijk om aan de buitenkant van een konijn te zien waaraan het dier is doodgegaan. De meeste konijnenhouders laten hun dode konijn niet onderzoeken. En ook van de wilde konijnen wordt slechts een heel klein aantal onderzocht. Dit komt omdat de kadavers niet altijd worden gevonden, of de dieren zijn al te lang dood om nog te onderzoeken, of ze kunnen vanwege logistieke en financiële redenen niet worden onderzocht. Voor het melden van sterfte onder tamme konijnen bestaat geen centraal meldpunt. Dode wilde konijnen daarentegen kunnen bij het DWHC worden gemeld via het meldformulier. Toch leert de ervaring dat konijnensterfte vaak niet gemeld wordt totdat het echt grote aantallen betreft.
Onderzoek Alleen op basis van pathologisch onderzoek kan worden bepaald of het beeld van de afwijkingen past bij een besmetting met RHDV. Echter om te bepalen om welk type het gaat, is een specifieke aanvullende test noodzakelijk. Bij een deel van de konijnen is deze aanvullende test uitgevoerd. Net als in 2016, bleek ook nu het in alle gevallen om RHDV-2 te gaan.
Besmettelijk Het virus is zeer besmettelijk. Konijnen raken besmet door zowel direct onderling contact als indirect contact. Indirect contact kan bijvoorbeeld via contact met urine en keutels van besmette konijnen, en via o.a. besmet water, voedsel, kleding en handen. Ook in de uitwerpselen van roofdieren die een besmet konijn hebben gegeten, kan levensvatbaar RHDV-2 aanwezig zijn. Het RHD-virus is niet besmettelijk voor andere gezelschapsdieren zoals honden, katten, cavia’s en andere knaagdieren. Gehouden konijnen kunnen worden ingeënt.
Vaccineren Het vaccineren van gehouden konijnen tegen RHDV-1 en RHDV-2 is niet verplicht. Maar om te voorkomen dat een gehouden konijn doodgaat door RHDV is het belangrijk om de gehouden konijnen in te enten. De konijnen die naar een tentoonstelling of jongdierendag gaan, moeten RHDV-2 ingeënt zijn om deel te mogen nemen (http://www.kleindierliefhebbers.nl/site/rhd-enting.html).
Informatie voor houders van konijnen:
Faculteit Diergeneeskunde: Landelijke sterfte onder konijnen door virusziekte VHD
Kleindier Liefhebbers Nederland: VHD/RHDV situatie in Nederland – juni 2017
